บวชป่า! ประเพณีโบราณที่เกือบสูญหายไปจากสังคม

บวชป่า หรือบวชต้นไม้ เป็นประเพณีโบราณที่มีมานาน ตั้งแต่แม่หมอจำความได้ ก็รู้จักการบวชป่าแล้ว โดยเฉพาะคนต่างจังหวัด ที่ชีวิตโอบล้อมไปด้วยธรรมชาติ มีต้นไม้ มีป่าที่อุดมสมบูรณ์ หากแต่เวลาเปลี่ยนผ่านไป ความเจริญเข้ามาแทนที่ ต้นไม้ใหญ่น้อย ที่เคยอยู่ในป่า กลับต้องถูกตัดทำลายเพื่อนำไปทำประโยชน์เข้ากระเป๋านายทุน บางพื้นที่ร้ายแรงถึงขนาดมีการลักลอบตัดไม้ในเขตสงวน

การแก้ปัญหาที่ชาวบ้านร่วมกันคิดขึ้นมานั้น ต้องอาศัยความเชื่อเข้ามาเกี่ยวข้องด้วย เพราะหากว่ากฎหมายเพียงอย่างเดียว ดูเหมือนจะไม่ได้ทำให้คนไม่ดีเหล่านี้รู้สึกได้ จึงเกิดเป็นประเพณี บวชป่า เปรียบเสมือนการบวชพระของมนุษย์ คนธรรมดาจะต้องเคารพนับถือ และไม่คิดทำร้ายโดยเด็ดขาด เพราะอาจจะโดนคำสาปแช่งหรือผลกรรมที่ร้าย ๆ ตามมาในอนาคตอีกหลายอย่าง

พิธีกรรมในการ บวชป่า หรือบวชต้นไม้

1. สำรวจต้นไม้ที่มีขนาดใหญ่และเกรงว่าน่าจะถูกลักลอบตัด

2. เชิญชวนชาวบ้านให้ร่วมมือกันจัดเตรียมเครื่องเซ่นสังเวยเจ้าป่าเจ้าเขาซึ่ง มีข้าวเหนียวสุก 1 ปั้น , กล้วยสุก 1 ลูก และหมากคำ พลูใบ

3. เตรียมเครื่องบวช มีผ้าเหลืองตามจำนวนต้นไม้ ด้ายสายสิญจน์ บาตรน้ำมนต์ น้ำขมิ้นส้มป่อย จัดสร้างศาลเพียงตา สำหรับอัญเชิญรุกขเทวดามาอาศัยเฝ้าต้นไม้

4. เมื่อถึงวันกระทำพิธี (ซึ่งกำหนดแล้วแก่ความเหมาะสม) ก็โยงด้ายสายสิญจน์ไปตามป่าและต้นไม้วกกลับมายังสถานที่ประกอบพิธี

5. พิธีกรรมจะเริ่มจากพระอาจารย์ที่เป็นหมอเวทมนต์ ทำพิธีเซ่นสังเวย เช่น เทพารักษ์ ผีป่า ผีเขา ให้รับรู้และให้มาอยู่ในป่าไม้ ดูแลต้นไม้หากมีผู้ใดมาตัดไม้ ทำลายป่า ขอให้ผู้นั้นมีอันเป็นไปต่าง ๆ จากนั้นก็บอกแม่ธรณีโดยใช้หมากพลูตามประเพณี เมื่อเสร็จพิธีเซ่นสังเวยแล้ว ก็เป็นพิธีสงฆ์ เริ่มจากไหว้พระสมาทานศีลอาราธนาพระปริด พระสงฆ์เจิมพระพุทธมนต์ เสร็จแล้วพระสงฆ์จะห่มผ้าเหลืองให้ต้นไม้ พระสงฆ์เจริญชัยมงคลคาถา จากนั้นประพรมน้ำพระพุทธมนต์ตามต้นไม้ที่บวชไว้ เป็นอันเสร็จพิธี

“จุดประสงค์ของการ บวชป่า ที่สำคัญคือการช่วยอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม

ให้ป่าไม้ต้นไม้และลำธารมีความอุดมสมบูรณ์

รวมไปถึงการสร้างจิตสำนึกที่ดี ให้แก่คนในชุมชนอีกด้วยค่ะ “