เรื่องเล่า..วันเข้าพรรษา เมื่อฤดูฝนมาเยือนดินแดนธรรม

วันเข้าพรรษา เป็นอีกหนึ่งวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา ที่พุทธศาสนิกชนอย่างเรา จะได้มีโอกาสตักบาตรทำบุญเพื่อเสริมความเป็นสิริมงคลให้กับตัวเองและครอบครัว ซึ่งก็ต่อเนื่องมาตั้งแต่วันอาสาฬหบูชา เป็นสัญญาณว่าใกล้จะถึง วันเข้าพรรษา เชื่อว่าหลายคนอาจยังไม่เคยรู้ที่มา หรือบางท่านเคยได้ยินมาบ้างแต่นานมาแล้วจำไม่ได้ วันนี้แม่หมอจะขออาสามาเล่าเรื่องราวความเป็นมาของ วันเข้าพรรษา แบบฉบับให้อ่านแล้วเข้าใจง่ายขึ้นค่ะ

ย้อนกลับไปเมื่อสมัยพุทธกาล พระสงฆ์ต่างก็ปฏิบัติหน้าที่ของตนเองอย่างเคร่งครัด บางรูปต้องเดินทางไปธุดง บางรุปก็มีกิจต้องไปเทศนาให้ชาวบ้านตามหมู่บ้านต่างๆ ซึ่งหากว่าเป็นช่วงฤดูอื่น ก็ไม่มีผลกระทบอะไรกับชาวบ้าน เพียงแต่ว่าช่วงที่เข้าหน้าฝนแล้ว ชาวบ้านจะต้องออกปลูกต้นกล้า เตรียมที่จะทำนากันเป็นจำนวนมาก แล้วระหว่างทางพระสงฆ์ที่ไม่ทราบว่าเป็นต้นกล้ารวงข้าว ก็เหยียบย่ำจนได้รับความเสียหาย จึงมีชาวบ้านร้องเรียนไปที่พระพุทธเจ้าว่าให้แก้ปัญหาเรื่องนี้โดยด่วน เพราะชาวบ้านเดือดร้อน

เมื่อเห็นอย่างนั้น จึงได้กำหนดให้ วันแรม 1 ค่ำ เดือน 8 ของทุกปี เรียกว่า “ปุริมพรรษา” ให้เป็นวันเข้าพรรษา และออกพรรษาในวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 11 เรียกว่า “ปัจฉิมพรรษา” โดยพระสงฆ์จะต้องจำวัดอยู่เป็นระยะเวลา 3 เดือน เพื่อไม่ให้ไปรบกวนสร้างความเสียหายให้กับชาวบ้าน ไม่ต้องทำกิจหรือไปเทศนาให้กับหมู่บ้านใด หากชาวบ้านต้องการจะทำบุญ ให้เดินทางมาที่วัดด้วยตนเอง หากมีกิจจำเป็นต้องค้างอ้างแรมก็กำหนดไว้ว่าไม่เกิน 7 วัน

การแก้ปัญหานี้ ไม่เพียงแต่จะช่วยเรื่องลดความเสียหายให้กับที่นาข้าวของชาวบ้านแล้ว ยังส่งผลดีกับพระสงฆ์เองด้วย ทั้งพระเก่าและพระใหม่ จะได้มีเวลาศึกษาคำสอนของพระธรรมได้อย่างเต็มที่ มีเวลาเจริญภาวนา และศึกษาพระไตรปิฎกได้อย่างเข้าถึงแก่นแท้มากขึ้น พระเก่าก็สามารถใช้ช่วงเวลานี้ ถ่ายทอดวิชาความรู้ให้กับพระใหม่ได้แบบไม่มีเรื่องอื่นมาเป็นอุปสรรค ฝ่ายญาติโยมเมื่อต้องเดินทางมาใส่บาตร ก็เป็นการพบปะพูดคุยและสานสัมพันธ์ที่ดีต่อกัน เรียกได้ว่า การหยุดให้พระสงฆ์เข้าพรรษาเพียง 3 เดือน แต่กลับสร้างข้อดีต่างๆ ได้มากมาย และเกิดประโยชน์กับทุกฝ่ายอย่างแท้จริง

สำหรับกิจกรรมที่พุทธศาสนิกชนควรทำในวันเข้าพรรษานั้น จะไม่ต่างกับวันอื่น ๆ มากนัก ที่จะต้องทำบุญตักบาตร แต่วันเข้าพรรษาจะโดดเด่นและเป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัว กับการถวายเทียนพรรษา เพราะในอดีตเมื่อพระสงฆ์ต้องจำวัด ไม่ได้ออกไปไหน จึงจำเป็นต้องมีเทียนเพื่อจุดให้แสงสว่างเวลาทำกิจของสงฆ์ แต่ในปัจจุบัน มีไฟฟ้าเข้ามาแทนที่ จึงเปลี่ยนจากถวายเทียนพรรษา เป็นการถวายหลอดไฟแทน และเพื่อไม่ให้เทียนพรรษาสูญหายไปจากประเพณี จึงได้มีการจัดประกวดการแกะสลักเทียนพรรษา และแห่รถโชว์ไปรอบเมือง ได้รับความนิยมเป็นอย่างมาก โดยเฉพาะชาวต่างจังหวัด ซึ่งการแกะสลักเทียนนั้น จำเป็นต้องใช้ช่างฝีมือจริงๆ เพราะต้องอาศัยความปราณีต และประสบการณ์ จึงจะสามารถแกะสลักได้สวย ดังตัวอย่างภาพด้านบนนี้ค่ะ 🙂 นอกจากนี้ยังมีการถวายผ้าอาบน้ำฝน และจตุปัจจัย แก่พระภิกษุสามเณร อีกด้วยค่ะ

รูปประกอบและเรียบเรียงโดย : Horoscope.Mthai.com